Ewa Rudnicka

Wybrane publikacje

Monografie autorskie

  • Znaczenie metaforyczne w polskiej tradycji słownikarskiej. Studium leksykologiczno-leksykograficzne, Wydawnictwo Naukowe „Semper”, Warszawa 2004, ss. 327.

Słowniki autorskie

  • Słownik błędów językowych. Słowa, zdania, wyrażenia, E. Rudnicka (red. nauk.), zespół autorski: M. Chrzanowski, E. Kozioł-Chrzanowska, M. Pawelec-Skurzyńska, E. Rudnicka, M. Zboralski, Agencja Nomen, Poznań 2020, s. 488.
  • Uczniowski słownik języka polskiego, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2002, ss. 488.

Monografie zbiorowe (redakcja naukowa)

  • Nikt nie chce umierać. Autodestrukcje w perspektywie kulturowej, E. Rudnicka, H. Witkowska (red. nauk.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022, ss. 238.
  • Człowiek jako znak. Tom jubileuszowy dla uczczenia 70-lecia prof. dr. hab. Zbigniewa Klocha, redakcja nauk.: E. Rudnicka (red. główny), zespół redakcyjny: M. Kaźmierczak, H. Paulouskaya, E. Szczęsna, H. Witkowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021, ss. 514.
  • Autodestrukcja. Sytuacje graniczne we współczesnej kulturze, E. Rudnicka, H. Witkowska (red. nauk.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020, ss. 277.
  • Leksykografia w różnych kontekstach, M. Bańko, W. Decyk, E. Rudnicka (red. nauk.), seria „Biblioteka Prac Filologicznych”, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020, ss. 303.
  • Alojzy Osiński, Bogactwa mowy polskiej, Wydział „Artes Liberales”, E. Rudnicka (red. nauk.), Instytut Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales”, Warszawa 2012, on-line: www.osinski.ibi.uw.edu.pl (dostęp możliwy po zgłoszeniu).
  • Wybryki leksyki, czyli współczesna polszczyzna przez studencki pryzmat, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, ss. 88 [suplement broszurowy do „Poradnika Językowego” 2006, z. 4].

Artykuły w czasopismach

  • Kategoria stylu w badaniach metaleksykograficznych, „LingVaria” 2017, t. XII, nr 2, s. 38-56.
  • Słownik jako tekst kultury, „Język Polski” 2016, t. XCVI, z. 4, s. 47-64.
  • Istotne zmiany w polskiej refleksji metaleksykograficznej, „Prace Filologiczne” 2016, t. LXIX, s. 399-428.
  • Czy stereotypy mieszkają w słowniku? Czy to etyczne? – o stereotypowości opracowań leksykograficznych, „Studia Pragmalingwistyczne” 2015, t. 7, s. 167-178.
  • Elementy informacji gramatycznej w słowniku pod red. Tadeusza Lehra-Spławińskiego jako przykład uwarunkowań socjokulturowych w leksykografii, „LingVaria” 2015, t. X, nr 1, s. 287-298.
  • Odbity od Humboldta, „Literatura na Świecie” 2015, nr 5-6, s. 404-412.
  • O kontekście historycznym oraz recepcji w polskiej metaleksykografii przedwojennego słownika języka polskiego pod redakcją Tadeusza Lehra-Spławińskiego, „Język Polski” 2014, t. XCIV, z. 2, s. 93-103.
  • Konwencje tytułowania słowników w początkach leksykografii nowopolskiej na przykładzie dzieł S. B. Lindego i A. Osińskiego, „Prace Filologiczne” 2013, t. LXIV, s. 299-315.
  • Problematyka polskiej leksyki ogólnej w świetle Nisbettowskiej koncepcji geograficzno-kulturowych uwarunkowań myślenia, „Investigationes Linguisticae” 2013, t. XXIX, s. 9-26.
  • Czy GŁUCHY jest GŁUPI? – studium powiązań wyrazów, które uległy rozpodobnieniu semantycznemu, „LingVaria” 2011, t. VI, nr 2, s. 65-77.
  • Kosmopolityzujące kalki – normatywne aspekty funkcjonowania kalk składniowych w polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2010, z. 6, s. 15-35.
  • »Gdzie mnóstwo przygotowań, tam nic z dyjalogu« – wybrane prace z wileńskiego okresu pracy księdza Alojzego Osińskiego („Żywoty biskupów wileńskich”, „Autorowie Polscy”), [w:] „Acta Historica Universitatis Klaipedensis XVI…”, Klaipėda 2008, s. 171-185.
  • Does a social-economic EU integration require as well a linguistic integration?…, „Psychology of Language and Communication” 2007, vol. 11, nb. 2, s. 65-81.
  • O kryteriach oceny poprawności językowej i ich roli w warsztacie współczesnego językoznawcy normatywisty, „Przegląd Humanistyczny” 2007, z. 3, s. 111-120.
  • O powstaniu „Prac Filologicznych” w kontekście dziewiętnastowiecznej prasy językoznawczej – z listów Adama A. Kryńskiego do Jana Karłowicza w okresie 1879–1887, „Poradnik Językowy” 2006, z. 10 s. 111-119.
  • O dziewiętnastowiecznym rękopisie „Bogactw mowy polskiej” autorstwa Alojzego Osińskiego z perspektywy XXI w., „Prace Filologiczne” 2006, t. LI, s. 353-378.
  • Recepcja mechanizmów myślenia argumentacyjnego w mikrostrukturze opracowań leksykograficznych, „Forum artis rhetoricae…” 2005, nr 1-2 (3-4), s. 77-105.
  • Z pogranicza leksykologii i onomastyki. Przyczynek terminologiczny, „Prace Filologiczne” 2005, t. L, s. 99-124.
  • Eponymical lexical items as the object of translation, [w:] “Bісник Сумского державного університету” 2004, N°4(63), s. 154-161.
  • Główne problemy związane z opisem znaczeń przenośnych w słownikach na przykładzie współczesnej leksykografii polskiej, „Prace Filologiczne” 2003, t. XLVIII, s. 391-415.
  • Znaczenia wyrazów – przegląd i charakterystyka typów, kwestie wątpliwe, „Przegląd Humanistyczny” 2003, z. 2, s. 97-112.
  • Sposoby opisu znaczeń i użyć przenośnych różnych jednostek leksykalnych w „Słowniku języka polskiego” pod red. M. Szymczaka, cz. II, „Poradnik Językowy” 2000 z. 4, s. 5-21.
  • Sposoby opisu znaczeń i użyć przenośnych różnych jednostek leksykalnych w „Słowniku języka polskiego” pod red. M. Szymczaka, cz. I, „Poradnik Językowy” 2000 z. 3, s. 2-18.

Rozdziały w monografiach zbiorowych

  • Słownikarstwo normatywne przełomu XIX i XX wieku jako świadectwo świadomości normatywnojęzykowej i jego wpływ na kształtowanie się teorii kultury języka, [w:] M. Hawrysz, A. Hącia, M. Steciąg (red.), Świadomość językowa dawniej i dziś, Polska Akademia Nauk, Warszawa 2024, s. 105-126.
  • Codification and standardization the Polish language from the perspective of online dictionaries, linguistic portals and selected social media profiles, [in:] K. Ahačič, S. Kirchmeier (ed.), By the People, for the People…, EFNIL, Budapest 2024, s. 167-180.
  • Niech mnie piekło pochłonie! Treści autodestrukcyjne we współczesnych polskich przekleństwach formulicznych, [w:] E. Rudnicka, H. Witkowska (red. nauk.), Nikt nie chce umierać…, WUW, Warszawa 2022, s. 131-148.
  • Człowiek z definicji – obserwacje na temat pojęcia człowieka jako kategorii porządkującej w definiowaniu słownikowym, [w:] E. Rudnicka (red. główny), Człowiek jako znak…, WUW, Warszawa 2021, s. 28-51.
  • Mitologiczne nazwy własne jako źródło dawnych i nowych jednostek eponimicznych, [w:] M. Rutkowski, A. Hącia (red. nauk.), Nazwy własne w języku i społeczeństwie, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2021, s. 243-257.
  • Samobójstwo w starym stylu – o nazywaniu aktu samobójczego w polszczyźnie i notatkach prasowych z okresu I wojny światowej, [w:] E. Rudnicka, H. Witkowska (red. nauk.), Autodestrukcja…, WUW, Warszawa 2020, s. 13-33.
  • Z Parnasu na Helikon – mitologiczne i realistyczne interferencje konotacyjne na przykładzie procesów apelatywizacji wybranych nazw miejscowych, [w:] M. Puda-Blokesz, M. Ryszko-Kurczab (red. nauk.), Dialog z Tradycją, tom VIII…, Collegium Columbinum, Kraków 2020, s. 49-68.
  • Gdy rodziła się Niepodległa, ginął duch języka – szkic o starciu się ducha języka z normą i początkach polskiej normatywistyki językowej, [w:] J. Klimek-Grądzka, M. Nowak (red. nauk.), Dziedzictwo językowe przeszłości…, Tow. Nauk. KUL, Lublin 2019, s. 101-114.
  • Kilka słów o tym, co pozanormatywne, czyli o żywotności błędów i ich definiowaniu, [w:] P. Zbróg (red.), Wybrane aspekty badań nad normą językową, Libron, Kraków 2018, s. 185-210.
  • Obłędny paradoks, czyli o konceptualizowaniu błędów językowych i pewnej kryptometaforze, [w:] B. Pędzich, M. Wanot-Miśtura, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Tyle się we mnie słów zebrało…, ELIPSA, Warszawa 2018, s. 485-503.
  • Słownik – refleksje nad sytuacją zadaniową, [w:] B. Bokus, E. Kosowska (red.), Człowiek w sytuacji…, WUW, Warszawa 2018, s. 360-379.
  • The Reception of Classical Antiquity in Polish Lexicography for Children and Young Adults, [w:] K. Marciniak (ed.), Our Mythical Childhood…, Brill, Leiden – Boston 2016, s. 143-168.
  • Kresowe ambicje leksykograficzne w XIX w. – założenia metodologiczne do zbioru bogactw mowy polskiej, [w:] A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski (red.), Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy, Uniwersytet w Białymstoku, 2013, s. 221-241.
  • On Stupid Beasts, or a Semantic-Cognitive Monograph, [in:] K. Marciniak (ed.), Brirthday Beasts’ Book…, Wilczyska – Maciej Rysiewicz, Warsaw 2011, s. 335-346.
  • Leksykograficzne egzemplum. Sposoby wykorzystania cytatów i kolokacji w polskich słownikach ogólnych, [w:] I. Burkacka, R. Pawelec, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Słowa – kładki…, Wydział Polonistyki UW, Warszawa 2010, s. 111-126.
  • Kaliope i krzemieniecki Kwintylian – o epickich inklinacjach księdza A. Osińskiego, [w:] A. Oszczędna, J. Sokolski (red.), W kręgu Kaliope…, ATUT, Wrocław 2010, s. 289-303.
  • Anteil der Umgangssprache an der jüngsten Lexik der polnischen Sprache, [w:] E. Worbs (Hrsg.), Neue Zeiten – neue Wörter…, Peter Lang, Frankfurt a. M. 2009, s. 69-101.
  • Retoryka w dziejach słownikarstwa na przykładzie dawnej leksykografii polskiej ― zarys recepcji, [w:] A. Mikołajczuk, R. Pawelec (red.), Na językoznawczych ścieżkach, Semper, Warszawa 2007, s. 225-231.
  • Stosowanie nowych metod leksykograficznych w odniesieniu do słowników współczesnych i dawnych, [w:] D. Kuźmina (red.), Bibliologia: problemy badawcze…, SBP, Warszawa 2007, s. 262-273.
  • Potrzeby oceny normatywnej współczesnego języka polskiego a warsztat współczesnego językoznawcy normatywisty, [w:] J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan (red.), Język polski jako narzędzie komunikacji…, UMCS, Lublin 2007, s. 57-67.
  • Eponimizmy versus eponimy. Eponimizmy jako efekt mechanizmu apelatywizacji eponimów, [w:] Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz (red.), Onimizacja i apelatywizacja, Uniwersytet w Białymstoku, 2006, s. 185-199.
  • A. Strzałecki, E. Rudnicka, Reprezentacje poznawcze tekstu literackiego i reklamowego…, [w:] A. Strzałecki (red.), Percepcja reklamy…, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1998, s. 254-295.

Rozdziały w podręcznikach akademickich

  • Styl urzędowy i jego gatunki, [w:] D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Ćwiczenia ze stylistyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, s. 243-262, 522-549.
  • Analiza stylistyczna tekstu. Stylistyczna wartość środków językowych (część: wyrazy modne i szablon leksykalny), [w:] D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Ćwiczenia ze stylistyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, s. 26-31, 347-355.
  • Poprawność składniowa – wyrazy funkcyjne, [w:] K. Kłosińska (red. nauk.), Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Wydawnictwo Felberg SJA, wyd. I Warszawa 2001 (wyd. II rozszerzone Warszawa 2004), s. 59-63, 190-194.
  • Poprawność składniowa – budowa zdania złożonego, [w:] K. Kłosińska (red. nauk.), Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Wydawnictwo Felberg SJA, wyd. I Warszawa 2001 (wyd. II rozszerzone Warszawa 2004), s. 69-73, 200-203.
  • Remanenty gramatyczne, [w:] K. Kłosińska (red. nauk.), Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Wydawnictwo Felberg SJA, wyd. I Warszawa 2001 (wyd. II rozszerzone Warszawa 2004), s. 130-137, 270-275.

Artykuły hasłowe w opracowaniach leksykograficznych

  • Elektroniczna bibliografia normatywna, red. D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wydział Polonistyki UW, Warszawa 2017 (https://elbino.pl/).
  • E. Worbs, A. Markowski, A. Meger mit R. Pawelec, E. Rudnicka, Polnisch-deutsches Wörterbuch der Neologismen. Neuer polnischer Wortschatz nach 1989, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2007.
  • Nauka o języku. Encyklopedia szkolna, red. nauk. A. Markowski, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 (56 artykułów hasłowych z działu: leksykologia i leksykografia).
  • Słownik wyrazów obcych i trudnych, red. nauk. A. Markowski, R. Pawelec, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2001 (kilkaset artykułów hasłowych).
  • Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych, red. nauk. A. Markowski, R. Pawelec, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2001 (kilkaset artykułów hasłowych).
  • Ortograficzny słownik języka polskiego, red. A. Markowski, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2000 (ok. 20 tys. haseł).
  • Wielki słownik ortograficzny, red. A. Markowski, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1999 (ok. 25 tys. haseł).
  • Nowy słownik poprawnej polszczyzny, red. nauk. A. Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 (kilkaset artykułów).